in gesprek met ...

Nancy Castillo

Vorig jaar lanceerde de Europese Commissie vijf zogeheten EU missions die het hoofd moeten bieden aan belangrijke uitdagingen rond gezondheid, milieu en klimaat. Een van die missies is 100 klimaatneutrale en slimme steden tegen 2030. Een project waarbij recent de selectie van 100 steden werd bekendgemaakt. Bij die steden zit ook de Waalse stad La Louvière. BE REEL interviewde hun schepen Nancy Castillo.

Nancy Castillo (43) is sinds deze legislatuur schepen voor de partij Écolo in La Louvière. Ze is moeder van 4 en heeft een passie voor vreemde talen. Dat bewijst haar opleidingsachtergrond in de klassieke filologie en Oosterse talen. Voordat ze schepen werd is ze leerkracht Latijn-Grieks geweest en werkte ze als ambtenaar op de dienst Beknopte verslagen van de Kamer van Volksvertegenwoordigers.
Wat is uw huidige functie en met welke projecten bent u zoal bezig?

Nancy: “ Als schepen ben ik bevoegd voor milieu, duurzame ontwikkeling, energietransitie, wonen, mobiliteit en dierenwelzijn. Als schepen probeer ik alle projecten in mijn stad wat te volgen. Vooral rond mobiliteit zijn we druk bezig geweest. Zo is er Wallonie cyclable dat een betere infrastructuur voor fietsers wil bouwen en het fietsen in de stad wil bevorderen. Een ander project  waar we momenteel rond werken is het groener maken van onze industrie. Te beginnen met de mijnwerkerswijk Bois-du-Luc waar nog steeds mensen wonen. Het is de bedoeling om die woningen koolstofarm te maken door ze te renoveren, isoleren enzovoort. We hopen hiervoor op Europese subsidies uit het Regionaal ontwikkelingsfonds (ERDF)”

Smart city La Louvière

Wat kunt u mij vertellen over de stad La Louvière?

Nancy: “La Louvière is een stad in de Waalse provincie Henegouwen met zo’n 80.000 inwoners. Op alle stadsdiensten samen werken er ongeveer 700 mensen voor de stad. Op de dienst Energie-Wonen werken er een zevental mensen. Ik haal die dienst zo expliciet aan omdat die belangrijk is in ons streven naar klimaatneutraliteit. We zijn een stad met een rijke geschiedenis in kolen, staal en keramiek en dus ook veel oude gebouwen. Onze gebouwen en woningen zijn verantwoordelijk voor 60 procent van de broeikasgasuitstoot. Dat is erg veel.”

Welke diensten rond energetisch renoveren biedt de stad aan?

Nancy: “We hebben een energieloket dat actief advies geeft over de verschillende renteloze leningen voor renovatiewerken. Daarnaast geven ze natuurlijk ook informatie over de andere premies van het Waals Gewest en de stad. We bieden ook een gemeentelijke premie op de energieaudit aan. En binnenkort kunnen burgers ook een gemeentelijke premie krijgen voor de renovatiewerken zelf, bovenop de gewestelijke premies. Tot slot kregen de 9 grootste steden van het Waalse Gewest een budget van miljoenen euro’s om te investeren in stadsprojecten naar keuze. La Louvière koos ervoor om één miljoen te gebruiken in de vorm van renovatiepremies.”

Als je in La Louvière gaat wonen en je woning wil renoveren, wat moet je dan stap voor stap doen?

Nancy: “Eerst moet je naar het energieloket op de gemeente voor een eerste ontmoeting, maar ook om je rechten en plichten te kennen en te weten welke stappen je zal moeten ondernemen. Heb je verplicht een bouwvergunning nodig? Heb je recht op een renteloze lening?  De medewerker op het loket kan je ook al meteen begeleiden en antwoord geven op je technische vragen. Ten tweede vraag je een vergunning aan, net als een energieaudit die in Wallonië meestal verplicht is, behalve als je alleen het dak of de verwarming verandert. Hier zijn trouwens ook premies voor. Ten derde vraag je offertes aan bij verschillende aannemers. Het energieloket kan je hierbij helpen de offerte te begrijpen en ze te vergelijken. Tot slot vraag je jouw lening aan, voer je de renovatiewerken uit en ontvang je de premies. Voor wie als eigenaar uit een kwetsbare groep komt, proberen we de wachttijd te verkleinen tussen aanvraag en ontvangen van premies.
Het streven naar klimaatneutraliteit is vooral een engagement
La Louvière is dus een van de 100 klimaatneutrale en slimme steden. Kunt u dat project wat toelichten?

Nancy: “ Echt veel kan ik er niet over vertellen. Er zit momenteel geen vaste medewerker op dit project, wat uiteraard nog kan veranderen. Wat ik wel weet is dat onze kandidatuur is goedgekeurd en dat de EU uit die selectie van 100, dertig steden zal uitkiezen als pilootsteden. De selectie is overigens ook geen wedstrijd. Het beloont niet per se de beste leerlingen van de klas, want in Wallonië zelf zijn er steden die niet geselecteerd zijn, maar qua klimaatneutraliteit wel verder staan dan La Louvière. Ik las op de website van Leuven wel een mooie vergelijking. Zij vergeleken het met de maanlanding: een grootse gebeurtenis die een voorbeeld kan stellen. Het gaat eigenlijk hier om: La Louvière is een relatief arme stad met veel industrie. Als wij als eerste klimaatneutraal kunnen worden kan dat gelijkaardige steden met een industrieel verleden of van rond de 80.000 inwoners inspireren en tonen dat het mogelijk is. Elke geselecteerde stad is immers anders en vertrekt vanuit een verschillende situatie.”

Wat is dat eigenlijk een Smart city en hoe zal La Louvière dat worden?

Nancy: “Ik versta onder Smart city een stad die alle innovatieve technologieën aanwendt en gebruikt, niet zozeer omdat het kan, maar om klimaatneutraliteit te bereiken. Die klimaatneutraliteit zal misschien niet altijd even zichtbaar zijn voor de burger. Ik denk dan bijvoorbeeld aan de monitoring van gemeentelijke gebouwen waarvoor we een actieplan hebben om ze beter te isoleren en op een hernieuwbare energiebron aan te sluiten. Of La Louvière tegen 2030 effectief klimaatneutraal zal zijn, is nog maar de vraag. We proberen het uiteraard. We hadden een actieplan om onze uitstoot tegen 2030 met 40% te verminderen en nu moeten we naar 100%. Dat zal een heuse klus worden, vooral omdat het bij de burger een progressieve mentaliteitsverschuiving zal vergen. Van dertig naar driehonderd te renoveren gebouwen gaan, doe je niet van vandaag op morgen. In die zin is dat streven naar klimaatneutraliteit vooral een engagement. De stad heeft vorig jaar het project LLO 2050 goedgekeurd dat steunt op drie strategische doelstellingen. Ten eerste wil het in La Louvière meer ruimte voor natuur en groen. We noemen het een parkstad. Ten tweede heeft La Louvière geen historisch centrum en bestaat het uit vele losse dorpen. De doelstelling hier is om burgerlijke constellaties te creëren en de verschillende dorpen via veilige voetgangers- en fietsroutes te verbinden. Een derde doelstelling is om onze stad meerdere veerkrachtige economieën te geven, daar waar het vroeger een mono-economie was (=steenkool). In die zin is het misschien interessant om als twinningstad, waartoe deze EU-mission de kans geeft, een stad te kiezen die ook maar 1 economie had.”
De goedkeuring van LLO2050 was de klik om onze kandidatuur in te dienen.
Hoe is La Louvière hier eigenlijk ingerold?

Nancy: “We hebben een dienst strategie die de oproep oppikte. Het kabinet van de burgemeester verzamelde vervolgens de nodige gegevens bij de verschillende diensten en diende een kandidatuur in. Dit project kwam juist op tijd, want twee jaar geleden hadden we het niet kunnen doen, denk ik. De goedkeuring van LLO 2050 was de klik.”

La Louvière is ook een BE REEL!-partner. Bent u op de hoogte van ons project?

Nancy: “Ja ik weet dat we gedurende vier jaar 150 huizen en 50 appartementen per jaar wensten te renoveren. Ik denk dat we nu aan zo’n 60 à 70-tal genoveerde wooneenheden zitten. We hebben dus nog werk voor de boeg, maar doen wel inspanningen om dit te bereiken. We houden een lijst bij van beste praktijken over hoe we eigenaars bijvoorbeeld het beste begeleiden.”

Opinievragen

Stel: u mag als beleidsmaker 1 beleidsmaatregel wijzigen/opstellen om uw doelstellingen te helpen bereiken. Welke kiest u en waarom kiest u die? (U mag zelf het beleidsniveau kiezen)

Nancy: “Ik zou graag het beleid wijzigen rond de bedrijfswagens. Er zijn gewoon te veel auto's in La Louvière. Transport is de enige sector die zijn uitstoot niet verminderd heeft. In het federaal regeerakkoord staat wel dat alle bedrijfswagens elektrisch moeten zijn tegen 2026. Ik ben er echter niet van overtuigd dat dit de beste oplossing is. Het fileprobleem wordt er niet mee opgelost en ook voor de luchtkwaliteit is het even nefast, want ze zorgen voor veel fijnstof in de lucht.

Een mogelijke oplossing is inzetten op alternatieven en mensen de keuze geven. Is die tweede bedrijfswagen wel nodig. Het openbaar vervoer is hierin erg belangrijk. Het stemt me tevreden dat hier toch al veel progressie is gemaakt tegenover 15 jaar geleden. Ik kom uit Brussel en toen ik hier in 2005 kwam wonen was het openbaar vervoer hier erg abstract. Er waren geen trajectplannen, geen dienstregeling, niets. Dat is nu gelukkig verleden tijd.”

Over welke hypothese/ thema rond energetisch renoveren zou u wel eens een studie of concrete actie zien willen verschijnen en waarom?

Nancy: “Iets waar ik wel nieuwsgierig rond ben is hoe warmtenetten kunnen worden ingezet bij de verwarming van woningen en publieke gebouwen. Met onze staalindustrie hebben we een bron van hitte. Waarom gebruiken we die hitte niet om bv een ziekenhuis te verwarmen? Nu gaat die hitte verloren. Ons LLO 2050-project heeft trouwens een actie rond een warmtenet, maar we hebben geen precieze studie hierrond.”

Tot slot een vraag over de toekomst: zal het lukken?

Nancy: “We zijn al bijna 2023, dus de doelstellingen zullen wellicht niet volledig behaald worden, maar we zijn hoopvol om tegen 2030 op zijn minst enkele trajecten te hebben uitgewerkt die als voorbeeld kunnen dienen voor andere steden met een gelijkaardig profiel.” 
Dank u voor dit gesprek!

Meer informatie over de EU-missions vindt u hier
De website van de stad La Louvière