Johan: “In mijn huidige functie ben ik ervoor verantwoordelijk om de ambities van de Green Deal voor Buildwise zo goed mogelijk te realiseren. Ik zet mee de strategie uit voor verschillende activiteiten. Dat gaat van circulair bouwen tot klimaatadaptatie, maar dat gaat zeker ook over renovatie. Ik probeer drive te brengen in die set van activiteiten. BE REEL! is vanwege z’n grootte en bereik een project waar die drive zeker z’n weerklank kan vinden.”

Wat is en doet Buildwise precies?

Johan: “ Buildwise is de nieuwe naam van het Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf (WTCB) en heeft als missie elke bouwprofessional te ondersteunen in z’n activiteiten. We hanteren een bottom-up werking, aangestuurd door onze technische comités, waarin onze aannemers vertegenwoordigd zijn. Met de transfer van WTCB naar Buildwise hebben we wat accenten geherdefinieerd. De focus is verschoven van onderzoek naar innovatie. Buildwise wil impact creëren in de sector. De beste manier om impact te creëren is om ervoor te zorgen dat je in een netwerk zit waarin je de Buildwise-kennis, innovatie of vorming kan verspreiden. Daarom dat we zoveel samenwerkingen aangaan met administraties, opleidingscentra en dergelijke om die kennis optimaal te laten doorstromen.

Iets wat zeer specifiek is voor Buildwise is onze kennis in de breedte. We hebben letterlijk elk aspect van de bouwsector in huis. Die multidisciplinariteit is echt onze sterkte. Neem nu de bouwdetails – ook voor renovatie: wij hebben de competenties om elk aspect vanuit die details in de bouw op te nemen. Dat zijn aspecten van brandveiligheid, emissies, productveiligheid enzovoort.

Buildwise is ook een partner van het BE-REEL!-project. Kunt u wat toelichting geven bij de projecten waar jullie bij betrokken zijn?

Johan: “Ik zou vier dingen willen aanhalen. Vanwege onze brede competenties rond kennis over bouwthema’s, werken we binnen BE REEL vooral rond capaciteitsopbouw. De belangrijkste is de renovatieacademie op het online leerplatform Learnworlds waar we rond verschillende topics gelinkt aan renovatie een professionele cursus aanbieden aan bouwprofessionals. Die thema’s zijn gevarieerd en gaan van erfgoedrenovatie tot vochtproblemen, akoestiek en diagnose.

Daarnaast werken we ook meer technisch-specifieke thema’s uit zoals binnenisolatie. We werken hierover bijvoorbeeld al een tijdje aan een technische voorlichtingsnota die in 2024 zal gepubliceerd zal worden. Sommige delen zijn nu ook al beschikbaar in de renovatieacademie en hebben best wel succes. Om je een idee te geven: voor de wintercursussen rond binnenisolatie hebben we een publiek bereikt van meer dan 400 deelnemers in fysieke sessies en voor het totale bereik van de verschillende workshops komen we rond de 3500 deelnemers uit. Ten derde hebben we in 2023 een tool uitgewerkt genaamd Renocheck om de diagnose die noodzakelijk is voor een renovatieproject optimaal uit te voeren.

Ten vierde hebben we de Renovisiontour opgezet met Constructiv en de bouwfederaties. We hielden stand op 9 locaties in België waar meer dan 1300 aannemers en bouwprofessionals konden kennismaken met de nieuwste technologie en praktijken rond renovatie.”

Wat kan Buildwise betekenen voor de grondige renovatie van gebouwen en welke uitdagingen ziet u hierbij?

Johan: “ Om het kort te houden: heel veel. (lacht) De bouwsector kampt tegenwoordig toch wel met capaciteitsproblemen. Zowel technisch als qua aantallen. Buildwise kan er mee voor zorgen dat nieuwe kennis en praktijken ontwikkeld worden, over bouwprocessen bijvoorbeeld, en efficiënt doorstromen naar de sector. Tegelijk is er ook grote nood aan extra werkkracht op elk niveau. Van arbeiders op de werf tot ingenieurs in de studiediensten.  En daar kan Buildwise onder meer met onze democentra aantonen dat de bouwsector durft vernieuwen en steeds meer een digitale omslag maakt. Zo zien potentiële werkkrachten dat de bouwsector een aantrekkelijke sector is die werkt rond maatschappelijke thema’s waar je een toegevoegde kunt betekenen.

Voor het technische luik moet je sterk inzetten op de versnelling van de processen, daarbij is digitalisering een belangrijk item om de renovatie te versnellen. Dan denken we aan technieken zoals laserscanning die toelaten om bij renovatie snel tot de gewenste resultaten te komen. Voor grotere projecten is dat de opname in BIM-omgeving of de stap naar industrialisatie. Een tweede punt is de verbetering van processen. De manier waarop de sector samenwerkt om de grote aantal renovaties te versnellen. Eigenlijk moet de klant of die nu privé is of een bedrijf, met vertrouwen zijn renovatie kunnen starten.”

Johan: “Eén heel concrete ? Zolang we een onevenwicht hebben in de kostprijs van gas en elektriciteit in feitelijk gebruik, zal het moeilijk zijn om de elektrificatie van het gebouwenbestand, en met name de warmtepompen ingang te doen vinden in de markt . Voor nieuwbouw verkoopt zich dat nog net, maar voor renovatieprojecten is het een heel moeilijk verhaal.  Als ik dus 1 beleidsmaatregel zou mogen voorstellen, is het de verschuiving van taks op gas en elektriciteit of in elk geval een prijsverhouding die de twee meer in balans brengt, zodat het niveau van elektrificatie ook bij renovatieprojecten aanzienlijk kan worden verhoogd. “

Johan: “Ik heb er twee: groepsrenovatie voor particuliere gebouwen en industriële renovatie zoals het Nederlands concept Energiesprong. We hebben daar al wat acties rond lopen, maar het kan geen kwaad dit te kunnen opschalen zodat we tot de eigenlijke massificatie van de renovatie kunnen komen.”

Johan: “Ik weiger pessimistisch naar de toekomst te kijken. In de grond zie ik het dus optimistisch, maar tegelijk moeten we vaststellen dat we opnieuw een zomer vol klimaatverstoringen meemaakten. Dat maakt dat die uitdaging van reductie van de broeikasgassen en kilmaatmitigatie een gigantisch werk aan het worden is en de noodzaak aan renovatie almaar zwaarder doorweegt. Ik vrees dat een hogere versnelling noodzakelijk zal worden.”